Aby zostać dawcą szpiku należy:
Należy wybrać ośrodek dawców szpiku (ODS) najbliższy miejscu zamieszkania i umówić się telefonicznie na konkretny termin badania kwalifikacyjnego.
Każdy zgłaszający swoją gotowość zostania honorowym dawcą szpiku zostaje poinformowany o warunkach kwalifikujących go do wciągnięcia na listę:
- wiek 18 - 60 lat (dawca pozostaje aktywny w rejestrze do ukończenia 60 roku życia, limit wieku w momencie rekrutacji ustala ODS)
- ogólny dobry stan zdrowia
Ważne: Potencjalny dawca szpiku może zgłosić się tylko do jednego ODS. W poszukiwaniu dawcy niespokrewnionego dla konkretnego chorego przeszukiwana jest baza światowa obejmująca wszystkie istniejące rejestry. Dodanie tej samej osoby do 2 lub 3 rejestrów dawców szpiku powoduje przekłamanie w wynikach przeszukiwania.
Najczęstsze przyczyny dyskwalifikacji potencjalnego dawcy:
- zakażenie wirusem HIV (lub przynależność do grupy zwiększonego ryzyka zakażenia tym wirusem)
- obecność antygenu HBs, przeciwciał anty-HCV przy obecności HCV RNA
- aktywna gruźlica w okresie minionych 2 lat
- cukrzyca - nie akceptowalna na etapie rekrutacji
- aktywna astma wymagająca podawania leków sterydowych (jeśli kandydat nie miał napadu astmy przez ostatnie 5 lat i nie zażywa doustnie leków sterydowych, może być zakwalifikowany)
- przebyty zawał serca, choroba wieńcowa, zabiegi naczyniowe na sercu (pomostowanie) i inne schorzenia wymagające ciągłego podawania leków (wypadanie płatka zastawki dwudzielnej, zaburzenia rytmu nie wymagające leczenia są akceptowalne)
- epilepsja (jeżeli epilepsja występuje w wywiadzie, ale pacjent nie zażywa leków p/padaczkowych i w ciągu minionego roku nie wystąpił atak padaczkowy, dawca może być zakwalifikowany)
- nadciśnienie - jeżeli jest utrzymywane na prawidłowym poziomie przez leki to kandydat może być zaakceptowany)
- stosowanie leków hormonalnych ( konsultacja z lekarzem Poradni Przeszczepowej)
- ciąża - ciąża i laktacja bezwzględnie dyskwalifikuje dawcę (czasowo)
- łuszczyca (akceptowalna, jeżeli występuje w postaci łagodnej, wymagającej tylko miejscowego leczenia)
- tatuaż (jeżeli upłynął co najmniej rok od jego wykonania, tatuaż nie jest przeciwwskazaniem)
- pobyt w zakładzie karnym lub poprawczym (i do 6 m-cy od jego opuszczenia)
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do możliwości zostania potencjalnym dawcą szpiku zostaną one wyjaśnione przez lekarza podczas kwalifikacyjnej konsultacji medycznej.
Wytyczne WMDA dotyczące kwalifikacji dawcy szpiku:
http://www.worldmarrow.org/donorsuitability/index.php/Main_Page
Wytyczne EDQM Rady Europy:
"Guide to the quality and safety of tissues and cells for human application 2nd Edition" European Directorate for the Quality of Medicines & HealthCare" 1st Edition, 2015, który mozna pobrać ze strony EDQM
CO DALEJ?
Po zakończeniu wszystkich badań, co może trwać do kilku tygodni, wynik tych badań i dane osobowe zostają zapisane w bazie kandydatów na dawcę szpiku kostnego POLTRANSPLANTU.
Co miesiąc rejestr POLTRANSPLANTU wysyła wyniki HLA dawców do bazy światowej BMDW (Bone Marrow Donor Worldwide)
Jeżeli dawca jest wstępnie zgodny z pacjentem, rozpoczyna się kolejny etap , t.j. procedura doboru
Procedura doborowa polega na potwierdzeniu lub wykluczeniu zgodności antygenowej dawcy z chorym, co wiąże się z:
- ponownym kontaktem z dawcą,
- ustaleniem jego stanu zdrowia,
- potwierdzeniem chęci oddania szpiku kostnego
- przeprowadzeniem szczegółowych badań.
Jeżeli potwierdzi się zgodność między dawcą a chorym, rozpoczyna się procedura Workup, czyli ostateczna kwalifikacja medyczna odbywająca się w jednym z ośrodków transplantacyjnych najbliżej miejsca zamieszkania dawcy, po której następuje pobranie szpiku lub komórek macierzystych z krwi obwodowej.